Pytanie, które Klienci niezwykle często do mnie kierują – jak szeroki może być zakaz konkurencji w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy? Jaki może być jego zakres?
Dziś zajmę się tematem zakresu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Znam bardzo ciekawy przypadek że zakaz konkurencji obejmował wszystkie spółki z pewnej branży (farmaceutycznej) praktycznie na każdym kontynencie. Bo też na prawie każdym kontynencie pracodawca miał swoje spółki powiązane kapitałowo. Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy wymieniała je wszystkie z nazwy. Było ich tyle, że pracownik w zasadzie miałby związane ręce po odejściu z przedsiębiorstwa pracodawcy. Przebranżowił się więc całkowicie, zyskał nowy zawód, zaczął pracę w służbie cywilnej, do czego zresztą przygotowywał się jeszcze pracując u tegoż pracodawcy. Czy taka umowa o zakazie konkurencji była zgodna z Kodeksem pracy? Tak.
Jak szeroki może być więc zakaz konkurencji?
Przepisy stoją w tym względzie po stronie pracodawcy. W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy należy skonkretyzować zakres tego zakazu. Stopień konkretyzacji zakazu konkurencji może być różny, na przykład zależny od tego, jakie stanowisko pracy zajmował były pracownik w czasie zatrudnienia u byłego pracodawcy i jaki w związku z tym miał dostęp do szczególnie ważnych informacji. Zasadą jest, że im wyższe stanowisko pracownika i im szerszy miał dostęp do szczególnie ważnych informacji, tym bardziej ogólny (mniej skonkretyzowany) może być zakaz konkurencji.
Treść zakazu konkurencji
Decydujące znaczenie dla ustalenia obowiązującego pracownika zakazu konkurencji ma treść umowy o zakazie konkurencji. Kodeks pracy zakazu konkurencji nie definiuje.
Zakaz konkurencji czyli co?
Konkurencyjną działalnością jest aktywność przejawiana w tym samym lub takim samym zakresie przedmiotowym i skierowana do tego samego kręgu odbiorców, pokrywająca się – chociażby częściowo – z zakresem działalności podstawowej lub ubocznej pracodawcy. W rezultacie zakazana może być taka działalność, która narusza interes pracodawcy lub zagraża mu. W ramach zakazu konkurencji pracownik nie może podejmować działań (zarobkowo lub niezarobkowo), których skutki odnoszą się (lub potencjalnie mogą się odnieść) chociażby częściowo, do tego samego kręgu odbiorców.
Przedmiot zakazu może odnosić się do:
- przedmiotu faktycznie prowadzonej przez pracodawcę działalności;
- zaplanowanej (potencjalnej) działalności pracodawcy,
jak i wykraczać poza tę działalność w sytuacji, gdy interesom pracodawcy zagraża działalność pracownika związana z produkcją dóbr lub świadczeniem usług zbliżonych do działalności pracodawcy, które mogą je zastąpić (dóbr lub usług o charakterze substytucyjnym).
Reasumując, umowa o zakazie konkurencji z pracownikiem na stanowisku kierowniczym może obejmować naprawdę bardzo szeroki zakres. Liczy się to co jest wskazane w KRS-ie, w umowie/statucie spółki pracodawcy, ale i planowana działalność pracodawcy. Trzeba to tylko wskazać w umowie o zakazie konkurencji.
Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji
Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji ZGODNEJ Z PRAWEM może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Pracodawca ma w takim wypadku prawo powołać się np. na utratę zaufania do podwładnego. Jeżeli pracownik nie chce zawrzeć umowy o zakazie konkurencji, może to być pośrednim dowodem na jego brak lojalności czy też chęć przedsięwzięcia działań godzących w interes pracodawcy.
Z następnych wpisów na blogu dowiesz się jak można sprawdzać, czy pracownik przestrzega zakazu konkurencji oraz czy można domagać się zwrotu wypłaconego odszkodowania za zakaz konkurencji.
{ 3 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Pani Małgorzato.
A co w sytuacji gdy pracownik nie został poinformowany o zakazie konkurencji? W mojej firmie oficjalnie żaden pracownik nie ma zakazu, ale nasi klienci mają zakaz zatrudniania nas nie tylko pasywnie, ale również gdy sam wyślę swoje CV. To jest około 30 firm do których drzwi mam zamknięte o czym nie zostałem poinformowany.
I co można z takim fantem zrobić?
Pozdrawiam
Witam,
o takich klauzulach pisałam w artykule umieszczonym na stronie swojej kancelarii, tutaj: http://kancelaria.prawna.warszawa.pl/uwaga-na-postanowienia-umow-pomiedzy-przedsiebiorcami-o-zakazie-zatrudniania-pracownikow-kontrahenta/
Taki zakaz nie powinien mieć miejsca. Klauzule w umowach z kontrahentami zakazujące zatrudniania osób fizycznych – pracowników drugiej strony umowy nie są skuteczne. Obszerniejsze wyjaśnienie znajdzie Pan w tym artykule. Opisałam tam również stan faktyczny, na podstawie którego Sąd Apelacyjny rozstrzygnął o znaczeniu prawnym tego typu postanowień. Oznacza to, że również takie „niepisane” zasady naruszają prawo.
Pozdrawiam
Małgorzata Regulsa-Cieślak
Witam,
o takich klauzulach pisałam w artykule umieszczonym na stronie swojej kancelarii, tutaj: http://kancelaria.prawna.warszawa.pl/uwaga-na-postanowienia-umow-pomiedzy-przedsiebiorcami-o-zakazie-zatrudniania-pracownikow-kontrahenta/
Taki zakaz nie powinien mieć miejsca. Klauzule w umowach z kontrahentami zakazujące zatrudniania osób fizycznych – pracowników drugiej strony umowy nie są skuteczne. Obszerniejsze wyjaśnienie znajdzie Pan w tym artykule. Opisałam tam również stan faktyczny, na podstawie którego Sąd Apelacyjny rozstrzygnął o znaczeniu prawnym tego typu postanowień. Oznacza to, że również takie „niepisane” zasady naruszają prawo.
Pozdrawiam
Małgorzata Regulska-Cieślak